Afgelopen week was ik bij een netwerk bijeenkomst en stond daar met iemand te praten die ineens aangaf dat zij door het geluid van de stemmen, de kopjes die op schoteltjes werden gezet en de kletterende lepeltjes, erge pijn in haar oren had gekregen en zich beroerd was gaan voelen. Het volgen van een gesprek was ondoenlijk geworden. Zij moest acuut uit de situatie gaan.
Mijn gedachten gingen op dat moment direct terug naar een aantal jaren geleden, toen ik nog als viooldocent grote groepen kinderen begeleidde tijdens muzikale educatieve ochtenden.
Ochtenden waarin ik ondergedompeld werd in de geluiden van violen die klonken alsof hun laatste uur geslagen had en als apotheose een voorstelling voor ouders en leerkrachten werd gegeven in de theaterzaal. Alle kinderen, zo’n 60 tot 80, lieten dan hun kunsten zien en speelden op allerlei muziekinstrumenten, zo luid mogelijk en allemaal tegelijk. Mijn oren konden dit jarenlang hendelen. Tot ik een aantal stressvolle gebeurtenissen meemaakte.
De ochtenden werden sindsdien voor mij een verschrikking. Ik kon de geluiden steeds minder verdragen tot een punt dat ik er zo’n intense oorpijn, misselijkheid en moeheid aan overhield dat ik hier minstens een dag van moest herstellen.
Dat je als gevolg van stress allerlei lichamelijke en menatale klachten kunt krijgen is de meeste mensen wel duidelijk. Maar er zijn van die klachten die niet direct aan stress gelinkt worden. Neem bijvoorbeeld deze overgevoeligheid voor geluid, hyperacusis, een aandoening waarbij omgevingsgeluiden ongefiltert binnen komen. Je bent niet meer in staat voor- en achtergrondgeluiden van elkaar te scheiden en sommige geluiden komen ongelooflijk veel luider binnen dan gebruikelijk en zijn zeer pijnlijk.
Het geluid van het opruimen van bestek kan als ondraaglijk worden ervaren, waardoor het uitruimen van de vaatwasser een terugkerende nachtmerrie is. Als iemand iets laat vallen kan dat binnenkomen als een geluidsexplosie. Het gevolg kan een grote schrikreactie zijn die niet zelden wordt geuit in een woedende reactie naar de veroorzaker.
Het vermijden van situaties om maar niet blootgesteld te worden aan harde geluiden is verleidelijk. Het is alleen niet de beste keuze. Het leren omgaan met de geluidovergevoeligheid, in combinatie met het in bepaalde situaties gebruiken van hulpmiddelen als noicecancelling of oordoppen, zijn mogelijkheden om te voorkomen dat iemand zich langzamerhand terugtrekt uit het dagelijkse leven en zich gaat isoleren. Het kalmeren van een overactief zenuwstelsel en de balans tussen spanning en ontspanning leren hanteren kan voor een blijvend herstel zorgen.